Metodyka Scrum

Metodyka Scrum to jedno z najpopularniejszych podejść w zarządzaniu projektami, szczególnie w branży IT. Opiera się na pracy zespołu w krótkich iteracjach, umożliwiając stopniowe dostarczanie przyrostów produktu. Dzięki temu zespoły mogą szybko uzyskiwać informacje zwrotne i reagować na zmieniające się wymagania. To właśnie te cechy sprawiają, że Scrum jest szeroko stosowany w wielu firmach, które chcą dostarczać wartość szybko i skutecznie.

Choć Scrum najczęściej kojarzy się z tworzeniem oprogramowania, jego zasady znajdują zastosowanie także w innych branżach, gdzie kluczowe są elastyczność, współpraca i iteracyjne podejście do realizacji projektów.

W tym artykule wyjaśnię, czym tak naprawdę jest Scrum, przedstawię najważniejsze pojęcia, z którymi zetkniesz się na co dzień, oraz pokażę, jak wygląda praca w tej metodyce na przykładzie branży IT.

Agile, a Scrum

Scrum często jest utożsamiany z takim pojęciem jak 'Agile’. Bardzo często te pojęcia są mylone lub też uznawane jako synonimii, w szczególności przez osoby początkujące. W rzeczywistości te dwa pojęcia różnią się od siebie i warto je rozdzielić, aby lepiej zrozumieć ich koncepcję. Można powiedzieć, że Agile to fundament, a Scrum to narzędzie, które ten fundament wykorzystuje w praktyce. Przyjrzyjmy się bliżej obu tym pojęciom.

Agile – filozofia działania

Agile to zbiór wartości i zasad opisanych w Manifestie Agile, który powstał jako odpowiedź na ograniczenia tradycyjnych metodyk zarządzania projektami. Zasady Agile skupiają się na dostarczaniu wartości w sposób szybki, iteracyjny i elastyczny. Kluczowe cechy tego podejścia to:

• Człowiek ponad procesy – to ludzie i ich współpraca decydują o sukcesie projektu, a nie narzędzia czy procedury. Według Agile to ludzie są najważniejsi i cała otoczka tej filozofia skupia się właśnie na tym aspekcie.
• Gotowy produkt ponad dokumentację – liczy się to, co działa i przynosi wartość, a nie rozbudowana dokumentacja. Oczywiście dokumentacja też jest ważna, ale wytwarzając produkt trzeba się skupić jednak na dostarczaniu funkcjonalności klientowi.
• Elastyczność ponad sztywne plany – Agile umożliwia szybkie reagowanie na zmieniające się potrzeby. W sytuacji jak klient stwierdzi, że obecna forma produktu wymaga zmian, które nie były uwzględnione na początku to zespół będzie wstanie w łatwy sposób dostosować się do tych zmian (oczywiście w zależności od tego jakie też to są zmiany 🙂 ).

Agile to przede wszystkim sposób myślenia i podejście do pracy. Nie określa narzędzi ani konkretnych procedur – pozostawia zespołom dużą swobodę w realizacji projektów.

Scrum – konkretna metodyka

Scrum to ramy pracy, które pozwalają na praktyczne zastosowanie zasad Agile. Można go traktować jako jedno z narzędzi wspierających wdrażanie zwinności w zespole. Jest to podejście uporządkowane i precyzyjne, definiujące kluczowe elementy, takie jak role, wydarzenia i artefakty, które pomagają zespołom skutecznie zarządzać projektami.

W Scrumie praca opiera się na iteracjach, zwanych Sprintami, które zazwyczaj trwają od jednego do czterech tygodni. Określone role, takie jak Product Owner, Scrum Master i Zespół Developerski, zapewniają jasny podział obowiązków. Z kolei artefakty, takie jak Backlog Produktu czy Przyrost Produktu, pomagają w organizacji pracy i monitorowaniu postępów. Wszystkie te elementy tworzą spójną strukturę, która wspiera zespół w osiąganiu celów zgodnie z zasadami Agile.

Pomimo uporządkowanych ram działania, Scrum jest narzędziem elastycznym. Zespół może dostosować tę metodykę do swoich specyficznych potrzeb. W praktyce często zdarzało mi się pracować w zespołach, gdzie trzymaliśmy się Scruma, ale pewne elementy modyfikowaliśmy, aby lepiej odpowiadały na specyficzne wymagania organizacji czy klientów. Takie podejście pokazuje, że zwinność nie kończy się na stosowaniu ściśle określonych zasad w metodyce, ale polega również na adaptacji do realiów, w których funkcjonuje zespół.

Kluczowe różnice między Agile a Scrum

Najważniejsze pojęcia w metodyce Scrum

W tym punkcie opisałem najważniejsze pojęcia, z którymi możesz się spotkać, pracując w Scrumie. Nie musisz ich dokładnie zapamiętywać – wystarczy, że będziesz mniej więcej orientować się, co oznaczają. Resztę poznasz i zrozumiesz w praktyce podczas codziennego stosowania w pracy.

Scrum Master

Scrum Master (można też się spotkać z nazwą skróconą SM) to osoba odpowiedzialna za dbanie o przestrzeganie zasad Scruma w zespole. Jego głównym zadaniem jest wspieranie zespołu w eliminowaniu przeszkód, optymalizacji procesu pracy oraz wspomaganie samoorganizacji zespołu. Scrum Master pilnuje również, aby wszystkie wydarzenia Scrumowe odbywały się zgodnie z założeniami metodyki.

Product Owner

Product Owner (można też się spotkać z nazwą skróconą PO) to osoba odpowiedzialna za wytwarzany produkt przez co jest również odpowiedzialna za maksymalizowanie jego wartości. Zarządza Backlogiem Produktu, ustala priorytety zadań i reprezentuje interesy interesariuszy (osoby, które mają interes w danym projekcie/produkcie i są w jakiś sposób zaangażowane w jego realizacje). Jego kluczowym obowiązkiem jest jasne komunikowanie wizji produktu zespołowi developerskiemu, aby wszyscy wiedzieli, nad czym i dlaczego pracują. Product Owner jest kimś pomiędzy zespołem developerskim, a klientami.

Development Team – Zespół Developerski

Zespół Developerski to grupa specjalistów, którzy wspólnie odpowiadają za dostarczanie przyrostów produktu. Zespół w Scrumie jest samoorganizujący się i wielodyscyplinarny – członek zespołu to każda osoba, która pracuje nad produktem m.in. programista, analityk, testerzy manualni i automatyczni, DevOps i specjaliście UX/UI. Niezależnie od tego kto jaką rolę ma w zespole, odpowiedzialność za realizację zadań spoczywa na zespole jako całości.

Backlog Produktu

Praca w Scrumie rozpoczyna się od Backlogu Produktu – listy zadań i funkcjonalności, które zespół realizuje, aby stworzyć produkt. Zarządzanie Backlogiem należy do kluczowych zadań Product Ownera, który priorytetyzuje i aktualizuje go zgodnie z rozwojem produktu i zmieniającymi się potrzebami. Każdy element Backlogu zawiera wystarczające szczegóły, aby zespół mógł dokładnie zrozumieć, co należy wykonać.

Refinement

Zanim zespół przystąpi do realizacji zadań, szczegółowo omawia je podczas Refinementu. Celem tego procesu jest doprecyzowanie wymagań, rozbicie większych zadań na mniejsze oraz przygotowanie ich do realizacji w kolejnych Sprintach. Refinement zapewnia, że zespół ma jasność co do tego, co należy wykonać.

Sprint Planning – Planowanie

Sprint Planning otwiera każdy Sprint. W trakcie tego wydarzenia zespół wspólnie z Product Ownerem wybiera zadania z Backlogu Produktu i tworzy Backlog Sprintu – listę zadań do realizacji w danym Sprincie. Na tym etapie zespół definiuje cel Sprintu – jasno określony rezultat, który chce osiągnąć.

Backlog Sprintu

Backlog Sprintu to zestaw zadań wybranych podczas Sprint Planningu (planowania). Zawiera wszystkie elementy, które zespół zobowiązuje się zrealizować w ramach Sprintu, aby osiągnąć ustalony cel. Często mamy tutaj też tablicę Kanban z zadaniami w obecnym sprincie. Najpopularniejszym narzędziami jest Jira i Asana, ale oczywiście możesz się też spotkać z innymi narzędziami.

Sprint

Sprint to podstawowy cykl pracy w Scrumie, w trakcie którego zespół realizuje zadania z Backlogu Sprintu. Trwa on od jednego do czterech tygodni, a jego celem jest dostarczenie wartościowego przyrostu produktu.

Daily

Każdego dnia zespół spotyka się na krótkim spotkaniu zwanym Daily, najczęściej organizowanym rano. To wydarzenie służy synchronizacji działań, omówieniu postępów w realizowanych zadaniach oraz identyfikacji potencjalnych przeszkód, które mogą utrudniać pracę. Na przykład, jeśli jedna osoba przez kilka dni pracuje nad zadaniem bez widocznych postępów, zespół może zaproponować wsparcie. Dzięki takim codziennym spotkaniom możemy szybko wyłapywać takie sytuacje i odpowiednio reagować.

Sprint Review

Po zakończeniu Sprintu zespół organizuje Sprint Review, podczas którego przedstawia efekty swojej pracy interesariuszom – osobom zaangażowanym w projekt lub produkt. To spotkanie stwarza możliwość prezentacji działającego przyrostu produktu, zebrania opinii oraz omówienia dalszych kroków w rozwoju projektu.

Retrospektywa

Na zakończenie Sprintu zespół przeprowadza Retrospektywę, skupiając się na analizie procesu pracy. Jest to czas na refleksję nad tym, co działało dobrze, co można poprawić i jakie działania wprowadzić w kolejnym Sprincie, aby usprawnić współpracę.

Podsumowanie

Scrum to metodyka, która na pierwszy rzut oka wydaje się skomplikowana, ale opiera się na prostych zasadach wspierających pracę zespołową i dostarczanie wartościowego produktu. Dla osób dopiero zaczynających swoją przygodę z programowaniem Scrum jest szansą, by zrozumieć, jak zespoły w branży IT organizują swoją pracę i radzą sobie z dynamicznymi wymaganiami projektów.

Codzienne spotkania, jasno określone role i iteracyjny sposób pracy pomagają nowym członkom zespołu szybko zrozumieć, jak funkcjonuje współczesne środowisko IT. Warto pamiętać, że Scrum nie tylko uczy współpracy, ale również wspiera rozwój umiejętności związanych z organizacją pracy i dostosowywaniem się do zmian.

Jeśli masz pytania lub chciałbyś dowiedzieć się więcej o praktycznym zastosowaniu Scruma, daj znać w komentarzu!